By Jigar Shyamlan || 11 March 2018 at 11:39am
ભારતમાં અસ્પૃશ્ય સમાજના લોકોની સમસ્યાઓ, તકલિફો અને અસ્તિત્વને ઓળખ આપવા સૌથી ફળદાયી પ્રસંગોની યાદી બનાવવી હોય તો ગોળમેજી પરિષદોનુ નામ પ્રથમ હરોળમાં આવે.
ભારતના અસ્પૃશ્ય સમાજના પ્રતિનીધી તરીકે ડો. બાબા સાહેબ આંબેડકરે યોજાયેલ ત્રણેય પરિષદોમાં ભાગ લીધો હતો.
ગોળમેજી પરિષદોએ ભારતના અસ્પૃશ્યોની સમસ્યાઓને સમગ્ર વિશ્વ સમક્ષ રજૂ કરવા માટે અસરકારક પ્લેટફોર્મ પુરૂ પાડેલુ.
પહેલી ગોળમેજી પરિષદમાં બાબા સાહેબની ધારદાર રજુઆતોના પગલે ભારતના અસ્પૃશ્યોના પ્રશ્નોને રાષ્ટ્રીય સમસ્યા અને અસ્પૃશ્યોનાં અલગ અસ્તિત્વનો સ્વિકાર કરવામાં આવ્યો હતો.
ગોળમેજી પરિષદની કામગીરીથી બાબા સાહેબ અપાર પ્રસિધ્ધી પામ્યા હતા. સમગ્ર વિશ્વમાં બાબા સાહેબનું નામ ગાજવા લાગ્યુ હતુ.
બીજી ગોળમેજી પરિષદ યોજાવાની હતી તે પહેલા નાં આ અરસામાં મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી ઉર્ફે મહાત્મા ગાંધીએ પત્ર લખી બાબા સાહેબની મુલાકાત માંગી હતી. 1931ની 14 ઓગસ્ટના રોજ મુંબઈના મણિભવનમાં આ મુલાકાત થઈ હતી.
બાબા સાહેબની સાથે દેવરાવ નાઈક, દાદા સાહેબ ગાયકવાડ, મટકેબુવા પ્રધાન, શિવવતરકર અને રણખાંબે પણ હતા.
શરીરે એકસૌ છ ડિગ્રીનાં તાવમાં ફફડતા હોવા છતાં બાબા સાહેબ આ મુલાકાત માટે ગયા હતા. આ મુલાકાતમાં અસ્પૃશ્યોની સમસ્યા અને નિવારણ બાબતે લંબાણપુર્વકની ચર્ચા થઈ.
ખબર નહી પણ કેમ..???? આ ચર્ચા માં ગાંધીજીને બાબા સાહેબ આંબેડકરના અસ્પૃશ્યોદ્ધારના વિચારો ન ગમ્યા.
ખાસ તો બાબા સાહેબે અસ્પૃશ્યો માટે માંગણી કરેલ અલગ મતાધિકારની વાત ગાંધીજીને પસંદ આવી ન હતી.
બીજી તરફ ગાંધીજી અને તેમની કોન્ગ્રેસ જે રીતે અસ્પૃશ્યોનો કહેવાતો ઉધ્ધાર કરવા માંગતી હતી તેમની વાતોથી બાબા સાહેબ સહેજેય પ્રભાવિત ન થયા હતા..
આમ એક વિવાદીત માહોલમાં આ મુલાકાત પુરી થઈ.
મુલાકાતને અંતે એક વાત સાફ હતી. ગાંધીજી અસ્પૃશ્યોને અલગ મતાધિકાર આપવામાં આવે તેના વિરોધમાં હતા.
બીજી બાજુ બાબા સાહેબ આ મતાધિકાર અસ્પૃશ્યોને મળે તે માટે શક્ય તમામ પ્રયાસ કરવા સજ્જ હતા.
ગાંધીજીએ બાબા સાહેબના વિચારો જાણી લીધા તે દિવસથી જ મહાત્માજીએ પહેલી ગોળમેજી પરિષદમાં બાબા સાહેબે કરેલ રજુઆત અને માંગણી મુજબ અસ્પૃશ્યોને અલગ મતાધિકાર ન મળે તે દિશામાં પોતાની તમામ તાકાત કામે લગાડી દેવાની શરૂ કરી દીધી હતી.
કદાચ ગાંધીજીની આ વૃત્તિ આવનારા સમયમાં અસ્પૃશ્યો અને તેમના અધિકાર માટે લડી રહેલ બાબા સાહેબ માટે એક આફત લઈ આવનાર હતી. જેનાથી ગાંધી સદાયને માટે અસ્પૃશ્યોના દુશ્મન બનવાના હતા.
ભારતમાં અસ્પૃશ્ય સમાજના લોકોની સમસ્યાઓ, તકલિફો અને અસ્તિત્વને ઓળખ આપવા સૌથી ફળદાયી પ્રસંગોની યાદી બનાવવી હોય તો ગોળમેજી પરિષદોનુ નામ પ્રથમ હરોળમાં આવે.
ભારતના અસ્પૃશ્ય સમાજના પ્રતિનીધી તરીકે ડો. બાબા સાહેબ આંબેડકરે યોજાયેલ ત્રણેય પરિષદોમાં ભાગ લીધો હતો.
ગોળમેજી પરિષદોએ ભારતના અસ્પૃશ્યોની સમસ્યાઓને સમગ્ર વિશ્વ સમક્ષ રજૂ કરવા માટે અસરકારક પ્લેટફોર્મ પુરૂ પાડેલુ.
પહેલી ગોળમેજી પરિષદમાં બાબા સાહેબની ધારદાર રજુઆતોના પગલે ભારતના અસ્પૃશ્યોના પ્રશ્નોને રાષ્ટ્રીય સમસ્યા અને અસ્પૃશ્યોનાં અલગ અસ્તિત્વનો સ્વિકાર કરવામાં આવ્યો હતો.
ગોળમેજી પરિષદની કામગીરીથી બાબા સાહેબ અપાર પ્રસિધ્ધી પામ્યા હતા. સમગ્ર વિશ્વમાં બાબા સાહેબનું નામ ગાજવા લાગ્યુ હતુ.
બીજી ગોળમેજી પરિષદ યોજાવાની હતી તે પહેલા નાં આ અરસામાં મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી ઉર્ફે મહાત્મા ગાંધીએ પત્ર લખી બાબા સાહેબની મુલાકાત માંગી હતી. 1931ની 14 ઓગસ્ટના રોજ મુંબઈના મણિભવનમાં આ મુલાકાત થઈ હતી.
બાબા સાહેબની સાથે દેવરાવ નાઈક, દાદા સાહેબ ગાયકવાડ, મટકેબુવા પ્રધાન, શિવવતરકર અને રણખાંબે પણ હતા.
શરીરે એકસૌ છ ડિગ્રીનાં તાવમાં ફફડતા હોવા છતાં બાબા સાહેબ આ મુલાકાત માટે ગયા હતા. આ મુલાકાતમાં અસ્પૃશ્યોની સમસ્યા અને નિવારણ બાબતે લંબાણપુર્વકની ચર્ચા થઈ.
ખબર નહી પણ કેમ..???? આ ચર્ચા માં ગાંધીજીને બાબા સાહેબ આંબેડકરના અસ્પૃશ્યોદ્ધારના વિચારો ન ગમ્યા.
ખાસ તો બાબા સાહેબે અસ્પૃશ્યો માટે માંગણી કરેલ અલગ મતાધિકારની વાત ગાંધીજીને પસંદ આવી ન હતી.
બીજી તરફ ગાંધીજી અને તેમની કોન્ગ્રેસ જે રીતે અસ્પૃશ્યોનો કહેવાતો ઉધ્ધાર કરવા માંગતી હતી તેમની વાતોથી બાબા સાહેબ સહેજેય પ્રભાવિત ન થયા હતા..
આમ એક વિવાદીત માહોલમાં આ મુલાકાત પુરી થઈ.
મુલાકાતને અંતે એક વાત સાફ હતી. ગાંધીજી અસ્પૃશ્યોને અલગ મતાધિકાર આપવામાં આવે તેના વિરોધમાં હતા.
બીજી બાજુ બાબા સાહેબ આ મતાધિકાર અસ્પૃશ્યોને મળે તે માટે શક્ય તમામ પ્રયાસ કરવા સજ્જ હતા.
ગાંધીજીએ બાબા સાહેબના વિચારો જાણી લીધા તે દિવસથી જ મહાત્માજીએ પહેલી ગોળમેજી પરિષદમાં બાબા સાહેબે કરેલ રજુઆત અને માંગણી મુજબ અસ્પૃશ્યોને અલગ મતાધિકાર ન મળે તે દિશામાં પોતાની તમામ તાકાત કામે લગાડી દેવાની શરૂ કરી દીધી હતી.
કદાચ ગાંધીજીની આ વૃત્તિ આવનારા સમયમાં અસ્પૃશ્યો અને તેમના અધિકાર માટે લડી રહેલ બાબા સાહેબ માટે એક આફત લઈ આવનાર હતી. જેનાથી ગાંધી સદાયને માટે અસ્પૃશ્યોના દુશ્મન બનવાના હતા.
No comments:
Post a Comment