હિન્દુત્વમાં અસમાનતાનો અને અન્યાયનો સિધ્ધાંત: બાબા સાહેબ આંબેડકરના વિચાર.

(1) “હિન્દુત્વના સિધ્ધાંત અસમાનતા અને અન્યાયનાં સિધ્ધાંત છે. અહીં ઉત્સાહિત થવાનો કોઇ અવસર જ પ્રાપ્ત નથી થતો, જો જીવનમાં ઉત્સાહ ન હો તો કશું જ પ્રાપ્ત નથી થઇ શકતું. ઉત્સાહ ભંગ કેવો હોય..? જ્યારે માનવીને પોતાની પ્રગતિના અવસર નથી મળતા ત્યારે એનો ઉત્સાહ ભંગ થાય છે.


ઉત્સાહ કેવી રીતે આવે..? જો વ્યક્તિને અનુકૂળ વાતાવરણ મળે જ્યાં એને પોતાના શ્રમનું યોગ્ય ફળ મળવાની અનુભૂતિ થાય ત્યારે પ્રેરણા મળે અને આશાનો સંચાર થાય છે.


---(2) આ બાબતે એક ઉદાહરણ આપતા બાબા સાહેબ જણાવે છે કે- ''શાળામાં કોઇ અશ્પૃશ્ય બાળક પ્રથમ ક્રમે આવે તો શાળાનાં સવણઁ શિક્ષકો જ કહેશે.. અરે..! આ અશ્પૃશ્ય જાતિનો છે.. આ કેવી રીતે પ્રથમ આવ્યો.....?????? આને પ્રથમ આવ્યે શું લેવા દેવા..? માત્ર બ્રાહ્મણ વિધાથીઁ જ પ્રથમ આવવો જોઇયે..જ્યારે આવી સ્થિતી હોય ત્યારે એક અશ્પૃશ્યમાં ઉત્સાહ, પ્રેરણા અને આશા ક્યાંથી દેખાય..? એક અશ્પૃશ્ય પોતાના જીવનમાં કેવી રીતે પ્રગતિ કરી શકે..?


---(3) હિન્દુ ધર્મમાં અશ્પૃશ્યોના માટે ઉત્સહિત થવાના કોઇ અવસર નથી. તેની સરખામણીમાં બ્રાહ્મણો માટે આવું વાતાવરણ નથી. બ્રાહ્મણ ક્ષત્રિયથી ઉંચા, ક્ષત્રિય વૈશ્યથી ઉંચા, વૈશ્ય શુદ્રોથી ઉંચા માનવામાં આવે છે. હિન્દુ ધર્મ માનવ માનવ વચ્ચે સમાનતાના સિધ્ધાંતનું પાલન કરતો નથી”


---(4) બાબા સાહેબે હિન્દુસ્તાનની વિવિધ આક્રમણકારીઓ સામે ગુલામ બનવાના કારણમાં મુખ્ય કારણ તરીકે વર્ષોથી ચાલી આવતી જાતિ આધારિત સમાજવ્યવસ્થાને દોષી ઠેરવતા જણાવ્યું કે –“ભારત દેશ વારંવાર ગુલામ કેમ થતો રહ્યો..? આપણા દેશ ઉપર વારંવાર વિદેશી શાસન કરતા રહ્યા. એનું મુખ્ય કારણ એ છે કે આપણે કદીય એક બનીને દુશ્મનોનો પ્રતિકાર કરવા ઉભા નથી થયા. આક્રમણકારી જે સમાજના માત્ર થોડાક જ ભાગને હરાવીને વિજેતા બની જતા હતા. આમ થવા પાછળ મુખ્ય કારણ હિન્દુઓમાં પ્રવર્તતી ઘાતક જાતિવ્યવસ્થા હતી. 1939-45 દરમિયાન યુરોપમાં દ્વિતિય વિશ્વયુધ્ધ લડાયું હતું. જે સિપાહી યુધ્ધમાં ખપી જતા હતા તેઓના સ્થાને તરત જ નવા સિપાહીઓ ભરતી થઇ જતા હતા .


યુધ્ધમાં વિજયનો શ્રેય કઇ જાતિ કે જાતિ સમુદાયને આપવામાં આવે છે એ જોવાની કોઇનેય નવરાશ ન હતી. આપણા ભારત દેશમાં જેટલા પણ યુધ્ધો થયા, એ બધા જ ક્ષત્રિય દ્વારા લડાયા. એ કાળની ચાતુવર્ણ વ્યવસ્થાના નિયમ મુજબ ક્ષત્રિય અને માત્ર ક્ષત્રિય જ યુધ્ધમાં ભાગ લઇ શકતા હતા. ભૂતકાળમાં આ જ થતું આવ્યું છે. આ જ કારણ હતું કે દેશ વારંવાર ગુલામ બનતો ગયો. જો તમામને શસ્ત્ર ધારણ કરવાની મનાઇ ન હોત તો આપણો દેશ ક્યારેય કોઇનોય ગુલામ ન બનત. કોઇ પણ આક્રમણકારી આપણને હરાવી ન શકત.


---(5) બાબા સાહેબ હિન્દુ ધર્મમાં શુદ્રોને ઉત્સાહ પુરો નહી પાડવાની વૃત્તિની વાત કરતા આગળ જણાવે છે કે –“ન તો હિન્દુત્વ કોઇને રક્ષી શકતો કે નથી કોઇનું કલ્યાણ કરી શકતો....


હિન્દુત્વના સિધ્ધાંત અનુસાર માત્ર કહેવાતી ઉચ્ચ જાતિઓને જ લાભ થતો રહ્યો છે. નથી હિન્દુઓમાં સહ્યદયનું વાતવરણ કે નથી સમાનતાની કોઇ ભાવના. આ ધર્મ અને સામાજિક વ્યવસ્થાએ આપણને બરબાદ કરી દીધા છે. પરંતુ આ બરબાદી અહીંથી અટકવાની નથી. એ હિન્દુઓને બરબાદ કરી દેશે અંતમાં હિન્દુસ્તાનને પણ બરબાદ કરશે.


---(6) શુદ્રો અને અશ્પૃશ્યોને અત્યાર સુધી શું મળ્યું..? જ્યારે પણ કોઇ બ્રાહ્મણ સ્ત્રી ગર્ભવતી થાય છે, એ વિચારે છે કે હાઇકોર્ટમાં ન્યાયાધિશની કઇ જગ્યા ખાલી છે..? પરંતુ જ્યારે દલિત સ્ત્રી ગર્ભવતી થાય છે તો મ્યુનિસિપાલિટીમાં સફાઇ કામદારની ખાલી જગ્યાથી વધારે કંઇ વિચારી શકતી નથી. આવું એટલા માટે કે બ્રાહ્મણોને એવી જ રીતની પ્રેરણા અપાય છે અને શુદ્રોને હતોત્સાહિત કરવામાં આવે છે.


(Source: Dr. Bhimrao Aambedkar, Author- Verinder Grover)


બાબા સાહેબના વિચારો વીજળીના ઝબકારા જેવા છે.. જે ગમેતેવી અંધારી રાતમાં પણ ઝબુકીને પછાતોને સાચો રાહ બતાવતા રહ્યા... બતાવતા રહે છે... બતાવતા રહેશે.


# જિગર શ્યામલન..

Facebook Post :- 

DR. AMBEDKAR'S VIEWS ON NON-VIOLENCE

Violence evokes counter and resentment. Wars escalate, brutalise and make the people more callous. Wars breed evils such as hatred and enmity. However, non-violence can be relied on to establish peace.

The path of non-violence superior and lasting than the means of violence and dictatorship. Dr Ambedkar noted that ‘Ahimsa’ is often taken to be the ‘be all and end all’ of Buddha’s teachings and showed that it is much more than that. ‘Non-violence’ is in the fact that most useful aspect of Buddhism; useful for India’s ruling classes/castes.

Taking the cue from Gandhi, the champion of the ruling claiming sanctity from Buddhism, to defend the most inhuman and brutal system of oppression and exploitation. To answer this distortion Dr Ambedkar quoted the Buddha’s reply to Simha Senapati, the commander in chief of Vaishali, on the question of practising Ahimsa: Buddha replied, you have wrongly understood what I have been preaching. An offender must be punished and an innocent man must be freed. It is not the fault of the Magistrate if he punishes an offender. The Magistrate who inflicts the punishment is only carrying out the law. He does not become stained with Ahimsa. A man who fights for justice and safety cannot be accused of Himsa. If all the means of maintaining peace have failed then the responsibility for Himsa falls on him who starts the war. One must never surrender to evil power. The war there may be. But is must not be for selfish ends. Buddha’s Ahimsa was not as absolute.

Dr Ambedkar justified the use of force when he said: Millions of people are killed. Is this no violence? If a murderer can be killed in war because he belongs to a hostile nation why cannot a property owner be killed if his ownership leads to misery for the rest of the community? There is no reason to make an exception in favour of the property owner; why one should regard private property as sacrosanct.

According to Dr Ambedkar, Ahimsa or non-violence Parmo Dharma is an extreme doctrine. It is a Jaina doctrine. It is not Buddhist doctrine. Buddha means to make a distinction between “will to kill” – “need to kill”. What he banned was killing where there was nothing but the will to kill. Buddha made a distinction between Principle and Rule. He did not make Ahimsa a matter of Rule. He enunciated it as a matter of Principle or way of life.

A principle leaves you freedom to act. A rule does not. Rule either breaks you or you break the rule. The law should be non-violence wherever possible; violence wherever necessary. Ambedkar views the path of non-violence as more superior and lasting than the means of violence and dictatorship. Hindu society had only adopted such innocuous dogmas like ‘ahimsa’ from Buddha while rejecting the essence of his philosophy i.e. ‘equility’. Ahimsa in a social structure based on inequality and enslavement of the ‘Shudra’ and the women, amounted to ‘Himsa’ and this was sought to be camouflaged by the Hindu adoption of Buddha’s Ahimsa.

Dr Ambedkar loved the principle of absolute Non-violence as an end believed in relative violence as a means. He was of the opinion that Gandhi’s Non-violence was derived from Jainism and not from the Buddha, who never stretched it to the extreme view of Jainism. Ambedkar observed that he had the love for the principle of non-violence, but he differentiated non-violence from abject surrender. He told the volunteers that it did not benefit a man to the life of surrender, servitude and helplessness.

Dr Ambedkar believed with Saint Tukaram that destruction of the wicked was also a form of non-violence. Although love and kindness towards all creatures were a part of the principle of non-violence towards all creatures was a part of the principle of non-violence, to destroy all evildoers was the principle element in the doctrine of ahimsa. Without that, ahimsa was an empty shell, beatitude, Shakti (strength) and shila (character) should be their idea.

Russel was against war; but not for quietism. According to Russel activity led to growth; quietism was another name for death. Force was energy, which must be used constructively to achieve anything and not destructively as violence. Ambedkar was afraid that Indian might read in Russell’s book a justification for their philosophic bias for the doctrine of non-violence. In the end, Ambedkar added that Russell deserved full credit for having emphasised the psychic basis of social life. Social reconstruction depended upon the right understanding of the relations of individuals in society a problem which had eluded the grasp of many sociologists.

According to Ambedkar, fight, whether violent or non-violent, was just if the end sought was good. If the end sought was just, the insistence on its achievement and the fight for it must be equally just. If the end was unjust and unfair, then insistence on its achievement and the fight for it must be equally just. If the end was unjust and unfair, then insistence on its achievement must be unjust. But the justness of an end did not change, he observed, with the means employed for its achievement; the justness of an end did not vary with the employment of different means as does a verb change with its subject.

The man who comes to kill you, or to outrage the modesty of a woman, or sets fire to another’s house, or commits theft and is killed while struggling to escape, observed Ambedkar’, dies by his own sins as well aggressors and wicked men do if wounding one’s feelings is violence. He said then Gandhi’s satyagraha is also based on violence. “Truly speaking”, he concluded the law should be non-violence wherever possible; violence whenever necessary.

Such was his faith in non-violence. But unfortunately, the world’s attitude is taking a more serious interest in violence and ignores or neglects other ways of freedom fighting, which is basically wrong.

To Leo Tolstoy, every form of violence, any sort of armed might is contrary to the teachings of Jesus and preached non-violence.

Ambedkar explained the nature of Buddhas’ non-violence, as to make a distinction between the will to kill and need to kill. Ambedkar pointed out that Buddha permitted killing where it was necessary and otherwise prohibited it.

Mahatma Gandhi like Dr Ambedkar believed in the fundamentals of his ancient culture, but his passionate love of the underdog and his antipathy to caste, though not unprecedented in ancient India, were orthodox in the extreme, and owed more to European 19th-century liberalism than to anything Indian.

If someone does not defend oneself, that is not bravery; that is cowardice. Therefore, one has to defend oneself. Ambedkar and Gandhiji taught the Indians and the world; how to use Non-violence in the offence. Gandhiji taught it, in the struggle with the Britishers and Ambedkar, taught and under privileged, deprived, the Dalits against the oppression by their own countrymen. Both Gandhi and Ambedkar were on the offensive for their right the independence of the country and upliftment of the Daridranarayana. Therefore, in an offensive, they were able to use the rational strategy of Non-violence. However, when it came to the defence of Kashmir, both Gandhiji and Ambedkar approved of the Indian army action.

In brief, Dr Ambedkar never got disappointed with difficult tasks but faced the situation with great courage. At difficult times, his life can be a great inspiration. Though Dr Ambedkar was born a Hindu, he did not die a Hindu. Although he was offered crores of rupees to embrace Islam or Christianity, he refused to accept these enticements as these religions were alien to Indian soil.

After the 1952 elections when he was defeated, he studied Buddhism in great detail. The compassion in Buddhism impressed him most, and eventually, he decided to become a Buddhist. He gave a very important message to the Dalits before embracing Buddhism. He said that he was embracing Buddhism because it promised equality to all and was a path of this very soil with many common features and thereby not taking the Dalits against the culture of this country.

Dr Ambedkar in his book, “Thoughts on Pakistan”, he very clearly stated that Pakistan was going to treat her minorities in an extremely cruel way, and in case we agreed to the partition, we must also agree to the exchange of population. His ideas about communism were also clear: he considered it against freedom and humanity.

अगर किसी आन्दोलन को ख़त्म करना है तो उसे हिंसक बना दो.. - विजय जादव

कीसी को मार देने से उसकी विचारधारा खत्म नही होती,

उस विचारधाराको दुसरी विचारधारासे ही खत्म कीया जा सकता है..

वैसे ही आदोलन को कोई खत्म नही कर सकता,

परंतु जब आंदोलन को हिंसक बना दिया जाए तो अपने आप खत्म हो जाएगा! 

ये आपके आंदोलन को खत्म करनेकी गहरी चाल हो सकती है..

उदाहरण के तौर पर गुजरातका पाटीदार आंदोलन..

बहोत ही मजबुती से आगे बढ रहा पाटीदार आंदोलन अहमदाबाद की सभा के बाद हुई हिंसा की वजह से  खत्म हो गया.

आपके आंदोलन को कभी हिंसक मत बनने दो,  आपको एक दिन सफलता जरुर मिलेगी..

उदाहरण के तौर पे,  डो. आंबेडकर ने अपने पुरे जिवनकाल मे कई सफल आंदोलन कीए, वो भी विना किसी हिंसा के.. 

#विजय_जादव